آشنایی با مفاهیم روشنایی دمای رنگ ( کلوین )
منابع نوری مختلف باعث میشوند رنگ سفید در شرایط مختلف به رنگهای مختلفی دیده شود، اما مغز ما به خوبی این تغییرات را تصحیح میکند و به طور مثال وقتی از یک باغ آفتابی به یک اتاق تاریک وارد میشودیم و چراغ را روشن میکنیم تغییری در رنگها احساس نمیکنیم.
قصد ما از تنظیمات تراز سفیدی و دمای رنگ نور در واقع رسیدن به همین استاندارد است. در ادامه تنظیم تراز سفیدی و دمای رنگ به طور کامل توضیح داده شدهاست.
مقدمه ای بر رنگ نور ( کلوين )
با اختراع لامپ حبابی و معرفی رنگ زرد به عنوان رنگ منابع نور غالب در سال های گذشته ، بشر محیط پیرامون خود را با رنگ نور زرد تجربه کرده است و اجسام را با رنگی متمایز از رنگ واقعی خود که در طول روز و با نور طبیعی خورشید قابل مشاهده است می دیده ،اما سوال اصلی اینجاست که ایا این نور برای هر محيط و مکانی مناسب است ؟
اگرچه چشم ما سال هاست که به رنگ ملایم و زرد لامپ های رشته ای عادت کرده است اما بدین معنا نیست که این دمای نور، همواره بهترین انتخاب برای روشنایی مکان های مختلف ما است.
به طور مثال استفاده از رنگ نور زرد همه چیز را گرمتر نشان می دهد ، اما رنگ سفید، رنگ ها را واقعی تر نشان داده و به طور کلی اجسام را زیر نور سفید روشن تر احساس می کنیم .
دمای رنگ ( کلوین ) چیست؟
دمای رنگ عددی است که بیان کنندهی میزان روشنایی و رنگ نور خارجی می باشد و برحسب درجهی کلوين سنجیده میشود.
هرچه این عدد بالاتر باشد رنگ نور بیشتر به محدوده رنگهای سرد و سفید نزدیکتر است و هر چه این عدد کوچکتر باشد رنگ نور به محدوده رنگهای گرم نظیر رنگ نور ناشی از لامپهای التهابی نزدیکتر است.
دمای نور در رینگ لایت های اگمان از 2900 درجه کلوین شوع وتا 6500 درجه کلوین می باشد .
به طورکلی دماي رنگ بيشتر از ۴۰۰۰ درجه كلوين بهعنوان نور سرد و دماي رنگ پايينتر از ۳۰۰۰ درجه كلوين به عنوان نورگرم در نظر گرفته ميشود.
دمای رنگ منبع نور از طريق مقايسه آن با رنگ يك جسم سياه ایده ال به دست می آید.
با حرارت دادن به جسم سیاه، ابتدا نوري متمايل به رنگهاي قرمز منتشرشده و با افزایش دما، رنگ نور به محدوده رنگهای نارنجی، زرد، سفيد و سپس آبي نزديكتر ميشود و هر چه درجه حرارت بالاتر رود رنگ جسم سفيدتر ميشود
از آنجا که مفهوم دمایرنگ ممکن است برای بسیاری از کاربران ناشناخته باشد، برای بیان دمای رنگ، اصطلاحاتی توسط سازندگان لامپ مطابق با استاندارد، متداول شده است که بر روی لامپ درج می گردد.
آفتابي يا سفيد گرم، سفيد خنثي يا سفيد سرد، مهتابي يا نور روز ازجملهی این اصطلاحات هستند که در زیر شرح دادهشدهاند:
اصطلاحات مربوط به دمای رنگ
از آنجایی که اصطلاح دماي رنگ نور ممکن است برای بیشتر مردم ناآشنا باشد، استاندارد EN12464-1 سه محدوده برای بیان ساده تر رنگ نور سفید ( که بیشترین استفاده را دارد ) بیان کرده است که بدین شرح است:
زیر 3300 کلوین : سفید گرم یا WARM WHITE (به اختصار WW نوشته می شود)
بین 3300 تا 5300 کلوین: سفید خنثی یا NEUTRAL WHITE ( به اختصار NW نوشته می شود)
بالای 5300 کلوین: سفید سرد یا COOL WHITE ( به اختصار CW نوشته می شود)
با شناخت این دستهبندی و مفهوم دمای نور حتماً متوجه شدهاید، که اصطلاح نور گرم آفتابی یا سرد مهتابی کاملاً اشتباه است! هر چه دمای نور بیشتر میشود، به سمت رنگهای سردتر میرویم.
وایت بالانس یا تزار سفیدی چیست؟
اکنون که میدانید دمایرنگ چیست، مفهوم وایت بالانس برایتان آسانتر میشود. همانطور که از نام آن پیداست، وایت بالانس دماي رنگ را در تصویر شما تعادل میبخشد. در واقع برای تراز سفیدی یک رنگ متضاد با رنگ قالب عکس را اضافه میکند تا بتواند دماي رنگ را به سمت خنثی بکشاند. در عکس هایی که وایت بالانس رعایت نشده است رنگ سفید مایل به رنگ آبی یا نارنجی ظاهر میشود، پس از انجام وایت بالانس رنگ سفید در تصویر باید دقیقا سفید به نظر برسد.
وایت بالانس در دوربین
وایت بالانس در دوربینها به سه روش امکان پذیر است: روش اول وایت بالانس پیش فرض که شامل نور “خورشید”، “سایه”، “تنگستن” و “فلورسنت” است. برخی از دوربینها امکان وارد کردن عدد کلوین را دارند در نتیجه میتوانیم دماي رنگ دلخواهمان را بگیریم. روش سوم تنظیم اتوماتیک وایت بالانس است.
کلوین به چه معناست ؟
کلوين معیاری برای سنجش دما است که بخاطر احترام به تلاشهای دانشمند ویلیام تامسون (معروف به لرد کلوین)، به این اسم نامگذاری شد. لرد کلوین در جستجو دمایی بود که در آن تمامی ذرات ثابت شوند و هیچ تکانی نخورند که پس از آزمایشهای بسیار و گوناگون سرانجام موفق به یافتن آن شد؛ دمای -273 درجه سلسیوس که به صفر کلوین یا صفر مطلق کلوین به جهانیان معرفی شد. (در تبدیل سلسیوس به کلوین شما مقدار درجه به سلسیوس را باید بعلاوه 273 واحد بکنید؛ برای مثال، 12درجه سلسیوس معدل 285 کلوین است.)
حالا ربط کلوین به دنیا ی نور چیست؟
جناب تامسون بازهای را برای نتیجهگیریهای خودش اعلام کرد؛ بازه 1000 تا 10.000 کلوین که سبب درخشیدن فلز به یکی از رنگهای نور مرئی میشد و اسم این پارامتر را دما رنگی (Color Temperature) گذاشت. بطوری که هرچقدر این عدد به حد پایین (1000 گلوین) نزدیک باشد نور قرمز و هرچه به سمت بالا رود (10.000 کلوین) شما نوری آبی رنگ در اختیار خواهید داشت.
دمای نور را برای بیان اهداف خود تنظیم کنید!
شاید بتوان گفت نور مهمترین و البته پردردسرترین بخش عکاسی است. افرادی که به عکاسی علاقه دارند، با ورود به دنیای تصویر متوجه اهمیت پدیدههای فیزیکی مثل نور و دمای آن در عکاسی میشوند. شاید این مفاهیم در ابتدا کمی گیجکننده به نظر برسند، اما برای رسیدن به جایگاههای با ارزش در هر صنعتی، باید اطلاعات خود را بالا ببرید و از آنها نهایت استفاده را داشته باشید.
در این بخش ما سعی کردیم به زبان ساده شما را با مفهوم دماي رنگ نور آشنا کنیم. هر چند این مقوله گستردهتر از آن است که بتوان آن را در یک مقاله کوچک جای داد؛ اما امیدواریم اطلاعات خوبی در اختیارتان قرار داده باشیم.
شما چه اطلاعات جالبی از دماي نور دارید؟! آیا برای عکاسی به آن توجه میکردید یا میگذاشتید همه چیز به شکل اتوماتیک تنظیم شود؟! چه مفاهیمی در رابطه با نور و دماي رنگ نور برای شما چالش برانگیز بوده است؟! منتظر نظرات و سوالات شما در بخش دیدگاهها هستیم.ِ